Halverwege 2014 ontstond er een nieuwe rage die ‘kleuren voor volwassenen’ zou gaan heten. Dat zeggen niet alleen de cijfers in Google Trends, maar ook de gemiddelde boekenkast van Nederland. Ergens tussen alle diepgravende literatuur staan de kleurboeken voor volwassenen verstopt. De één kiest voor mandala’s, de volgende herleeft z’n jeugd met Marvel en ook kleuren op nummer is populair.
De makers van kleurboeken claimen graag dat kleuren ontspant, je gedachten op nul zetten en een momentje voor jezelf is. Maar is dat wel zo? Wij zijn wat dieper de materie ingedoken en hebben onderzocht wat het bewezen effect is van kleuren voor volwassenen.
Creativiteit als therapie
Je hebt vast wel eens gehoord van creatieve of kunstzinnige therapie. Een therapievorm waarbij verschillende kunstvormen ingezet worden om een veranderingsproces bij de cliënt in gang te zetten. Er zijn heel wat HBO-opleidingen Vaktherapie (voorheen creatieve therapie) te vinden. Studenten gaan daarna o.a. aan de slag in de gehandicaptenzorg, revalidatie, verslavingszorg, maar ook speciaal onderwijs en de ouderenzorg. Een hele brede groep, omdat mensen die liever doen dan praten zich in iedere laag van samenleving bevinden.
Natuurlijk is een kleurboek met leuke plaatjes van Disney-prinsessen verre van therapie. Integendeel zelfs, want er wordt niet voor niets vier jaar hard gestudeerd aan de opleiding vaktherapie. Toch zet thuis kleuren aan de keukentafel een creatief proces in gang, zoals dat bij therapeutisch kleuren ook het geval is. En dat tekenen en kleuren heeft, ook op niet therapeutische basis, als effect dat het humeur significant verbeterd.
Kleuren verlaagt stress
Er zijn meerdere onderzoeken gedaan naar het effect van tekenen en kleuren op het brein van volwassenen. Zo lieten Curry en Kasser een groep studenten 20 minuten lang een mandala, een ruitjespatroon of op een blanco vel tekenen. De resultaten tonen aan dat de onrust (anxiety) bij de groep die gestructureerd tekende zichtbaar gedaald was ten opzichte van de groep die vrij tekenden. Van Der Vennet & Serice deden het eerdergenoemde onderzoek enkele jaren later opnieuw, bevestigden daarmee de conclusie en gaven aan dat mandala’s zelfs een nog positiever effect hebben dan het kleuren van het ruitjespatroon. Noor, Saleem, Azmat & Arouj deden een vergelijkbaar onderzoek en zij ontdekten niet alleen dat mandala’s een stressverlagend effect hebben, maar ook dat het effect hiervan al in 30 minuten merkbaar kan zijn.
Ook Drake, Hastedt & James deden onderzoek naar de psychologische effecten van tekenen onder deelnemers die zich ongelukkig en somber voelden. Zij ontdekten dat tekenen van iets wat losstond van hun gevoel de stemming aanzienlijk verbeterde dan wanneer ze een tekening over hun stemming moesten maken. Flett, Lie, Riorden, Thompson, Conner & Hayne toonden eveneens aan dat kleuren depressieve klachten en somberheid verminderen en claimen dat kleuren een effectieve, goedkope en zeer toegankelijk zelfhulpmiddel is voor niet-klinische situaties. Zij hebben dit getest door deelnemers willekeurig een kleuropdracht of een logiquiz te geven, waarna zij een week hier dagelijks tijd aan moesten besteden.
Het effect van kleuren voor volwassenen
Het lijkt erop dat kleuren voor volwassenen ook daadwerkelijk een stressverlagend effect heeft. Heel logisch dat in een drukke, chaotische tijd als deze kleuren zo populair geworden is. We snakken massaal naar een break van het altijd aanstaan en bereikbaar zijn. Voor mij (Nienke) was kleuren op nummer een echte uitkomst tijdens de eerste lockdown in het voorjaar van 2020. Vrijwel iedere avond zat ik achter mijn kleuren op nummerboek en wist ik in recordtempo het hele boek vol te kleuren. Ik vond het heel fijn om blind te kunnen doen wat het boek me vertelde. En ook ik merkte dat ik me er rustiger door ging voelen.
Met wetenschappelijk bewijs én wat persoonlijke ervaring kun je er niet onderuit: ga lekker kleuren. Kleur je hoofd leeg en geniet van een vrolijker en ontspannen gevoel.
*Dit artikel bevat affiliatelinks. Lees de disclaimer voor meer informatie. Alle foto’s zijn eigendom van de respectievelijke Etsy verkopers – op de headerfoto & Pokémon, Gotta Catch ‘em All na.